بازارهای مالی و انواع آن
نرخ بهره و انواع آن در بازارهای مالی
بانک اول - شاخص نرخ بهره به عنوان یک ابزار کنترلی قدرتمند در اداره و هدایت بازار عمل می‌کند که در اقتصادهای پیشرفته، با توجه به وضعیت بازار و از تقابل عرضه و تقاضای پول تعیین می‌شود.
به اشتراک بگذارید:
به گزارش بانک اول، نرخ بهره یا Interest Rate میزان پولی است که به وسیله وام دهنده برای استفاده از دارایی‌هایش از وام گیرنده گرفته می‌شود و به شکل درصدی از اصل سرمایه بیان می‌شود. این نرخ عموماً به شکل سالانه مورد اشاره قرار میگیرد که به آن نرخ سود سالانه می‌گویند. سود یا بهره در واقع پولی است که از بابت اجاره یا قرض و به خاطر استفاده از دارایی، گرفته می‌شود. در مورد دارایی‌های بزرگ، مثل ماشین‌آلات یا ساختمان، نرخ بهره بعضی اوقات با عنوان «نرخ اجاره بها» شناخته می‌شود.
به عبارت دیگر، نرخ بهره یکی از مهم‌ترین متغیرهای کلان اقتصادی در سیاست‌گذاری است که به عنوان هزینه اجاره سرمایه از دیدگاه سرمایه‌گذار و هزینه فرصت از دیدگاه سپرده‌گذار در نظر گرفته می‌شود. اقتصادهای پیشرفته بازارهای مالی و انواع آن کنونی جهان به شدت تحت تاثیر نرخ‌های بهره قرار داشته و به سرعت نسبت به تغییرات آن، واکنش نشان می‌دهند.
در واقع، شاخص نرخ بهره به عنوان یک ابزار کنترلی قدرتمند در اداره و هدایت بازار عمل می‌کند که در اقتصادهای پیشرفته، با توجه به وضعیت بازار و از تقابل عرضه و تقاضای پول تعیین می‌شود؛ اما در بسیاری از کشورهای در حال توسعه و در فقدان ساختارهای کارآمدی همچون بازارهای مالی پیشرفته، نرخ‌های بهره، معمولاً بدون توجه به وضعیت بازار، به صورت دستوری و با در نظر گرفتن شاخص‌های کلی اقتصادی از جمله تورم و با دیدگاه حمایتی نسبت به بعضی از بخش های اقتصادی، تعیین می شود.
همچنین از سوی دیگر، بهره را می‌توان اختلاف قیمت مبادله یک کالا با همان کالا در دو زمان مختلف، یا به صورت دقیق‌تر، اختلاف قیمت مبادله مبلغی پول با همان مبلغ پول در دو زمان مختلف در نظر گرفت. به عبارت دیگر نرخ بهره، قیمت استفاده از پول است و مانند هر قیمت دیگری تحت تأثیر عرضه و تقاضا قرار دارد.
در بازارهای مالی و سرمایه از انواع نرخ‌های بهره استفاده می‌شود که می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
بهره ساده
نرخ تعیین شده‌ای است که بر اساس اصل پول قرض گرفته یا سپرده‌گذاری شده به عنوان سود محاسبه می‌شود و به وام دهنده یا سپرده‌گذار پرداخت می‌شود.
بهره مرکب
مبلغی است که بر اساس مبلغ اصلی و نیز سود انباشته دوره‌های قبل محاسبه می‌شود و بنابراین می‌تواند به عنوان «بهره بر سود » در نظر گرفته شود.
ناشران اوراق قرضه به هنگام انتشار اوراق قرضه نرخی را به عنوان نرخ بهره اسمی اعلام می‌کنند که عبارت است از سود پرداختی سالانه به دارندۀ ورقه قرضه به صورت نسبتی از ارزش اسمی ورقه قرضه. بنابراین نرخ بهره اسمی از تقسیم پرداخت بهره سالیانه به قیمت اسمی ورقۀ قرضه حاصل می‌شود.
بهره جاری
اوراق قرضه منتشر شده معمولاً در بازارهای مالی به قیمتی متفاوت از قیمت اسمی معامله می‌گردد که به قیمت معاملاتی آن قیمت جاری گفته می‌شود. بنابراین اگر بهره سالانه را به قیمت جاری ورقه قرضه تقسیم نماییم حاصل تقسیم، نرخ بهره جاری است.
بهره موثر
اغلب ناشران اوراق قرضه، بهره مربوط به ورقه قرضه را در فواصل زمانی 3 ماه یا 6 ماه پرداخت می‌نمایند که این امر برای سرمایه‌گذار این فرصت را پدید می‌آورد که بهرۀ دریافتی را مجدداً سرمایه‌گذاری نموده و بازده خود را افزایش دهد. بنابراین نرخ بهرۀ سرمایه‌گذار در این صورت متفاوت از نرخ بهره اعلام‌شده خواهد بود.
بهره شناور
نرخ بهره‌ای است که با تغییر عواملی مانند نرخ بهره بازار، شاخص بازار سهام، نرخ تورم و . تغییر می‌کند. این نرخ بهره را می‌توان نرخ بهره متغیر یا قابل تنظیم نامید.
بهره ثابت
این نوع نرخ بهره، نقطه مقابل نرخ بهره شناور است که در آن نرخ بهره بدهی در مدت زمان توافق شده ثابت می‌ماند.
نرخ بهره بین بانکی
بانک‌ها در پایان دوره مالی کوتاه مدت (روزانه یا هفتگی) با مازاد یا کسری نقدینگی مواجه می‌شوند که باید آن را به تعادل برسانند. اگر بانکی با کسری نقدینگی مواجه شود باید با استقراض یا وام گرفتن در صدد جبران آن برآید، از سوی دیگر برای به تعادل رساندن مازاد نقدینگی خود نیز باید اقدام به عرضه آن کنند. بانک‌ها برای حل این مشکل، بازاری را به نام بازار بین بانکی تشکیل داده که در آن اقدام به عرضه و تقاضای نقدینگی، به صورت وام می‌نمایند. بنابراین در بازار بین بانکی، انتقال نقدینگی از موسسات مالی دارای مازاد وجوه به موسسات مالی دارای کسری وجوه صورت میگیرد. عمده وام‌های بین بانکی دارای سررسید یک هفته و کمتر بوده و اکثراً وام‌های یک شبه بر مبنای نرخ سودی است که به آن نرخ سود بین بانکی می‌گویند.
کلام آخر
نرخ بهره یکی از عوامل اقتصادی کلان و دارای اهمیت در هر کشوری است. بانک مرکزی بر اساس شرایط اقتصادی، نرخ بهره را تعیین می‌کند و انجام امور مالی و بانکی در راستای این نرخ صورت می‌پذیرد. نرخ بهره برای جلوگیری از کاهش ارزش پول برای وام‌دهنده میان پول پرداختی امروز و دریافتی در آینده استفاده می‌شود. اغلب نرخ بهره مثبت است که انگیزه‌ای برای سرمایه‌گذاری در فرصت‌های جامعه ایجاد می‌کند. هرچه وضعیت اقتصادی و شرایط بازار بهتر باشد، انتظار برای دریافت سود و بهره‌های بیشتر نیز بالاتر است./ایبنا
نهاد مالی چیست؟
اما همه اشخاص در این زمینه علم و دانش لازم را نداشته و باید برای اداره سرمایه گذاری خود این کار را به سازمان ها و نهادهای مالی مربوطه واگذار نمایند. حداقل وظیفه نهادهای مالی این است که اجازه ندهند ارزش دارایی سرمایه گذاران کاهش یابد و با استفاده از استراتژی بازارهای مالی و انواع آن های مختلف تلاش کنند تا روز به روز سرمایه افراد افزایش یابد. این نهادها عموما به عنوان واسطه های مالی فعالیت می کنند و نقش بسزایی را در بازارهای مالی ایفا می کنند.
آشنایی با انواع نهاد مالی و نحوه عملکرد آنها
نهادهای مالی کدامند؟
نهادهای مالی مختلفی در کشور در حال فعالیت هستند که عبارتند از :
نهادهای مالی دارای مجوز سازمان بورس
لیست نهادهای مالی دارای مجوز سازمان بورس در سایت بازارهای مالی و انواع آن CFI.CODAL.IR به طور کامل موجود است. همچنین شما عزیزان می توانید با مشاوران ما در انتخاب این نهادها مشورت نمایید.
نهادهای مالی فعال در بازار سرمایه
نهادهای مالی فعال در بازار سرمایه واسطه‌های مالی بین ناشران اوراق بهادار و سرمایه گذاران در اوراق بهادار هستند که وظیفه اصلی آنها تسهیل امور میان این دو طرف است.
وظایف نهادهای مالی چیست؟
وظایف نهادهای مالی بسیار گسترده است که در این بخش قصد داریم به طور مختصر به آنها اشاره کنیم :
- نظارت مستقیم نهادهای مالی سبب می شود تا ریسک معاملات سرمایه گذاران به حداقل برسد.
- دریافت تقاضا برای اعطای مجوز نهادهای مالی
- بررسی صلاحیت و شرایط افراد متقاضی دریافت مجوزهای نهادهای مالی
- برابر سازی شرایط افراد متقاضی دریافت مجوزهای نهادهای مالی با مقررات و تهیه گزارش درباره موافقت یا مخالفت با اعطای مجوز
- برقراری ارتباط با نهادهای مالی مرتبط و انجام مکاتبات با آنها
- انجام هماهنگی های لازم برای ایجاد جلسات در مورد نهادهای مالی و مسائل مرتبط
- دریافت و کامل کردن مدارک پرونده نهادهای مالی مورد نظر و آرشیو نمودن اسناد و اطلاعات آنها
- گرفتن گزارش از اسناد و اطلاعات نهادها
- ارتباط و هماهنگی با نهادهای برون سازمانی در مورد نهادهای مالی
انواع بازارهای سرمایه گذاری
شرکت سپرده گذاری مرکزی
شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار یا همان سمات یک نهاد اجرایی می باشد که کار اصلی آن رسیدگی به امور معاملات بازارهای بورس می باشد. اوراق بهادار متعلق به سرمایه گذاران در سیستم سمات به نام خود سرمایه گذاران ثبت می شود.
همچنین در سیستم این شرکت ها حقوق سهامداران و سودی که به آنها تعلق میگیرد به نام خودشان ثبت می شود.
بانک های تجاری
بانک های تجاری نهادهای مالی هستند که وظایف گوناگونی مثل صدور بازارهای مالی و انواع آن دسته چک، انتشار اسکناس، افتتاح حساب برای مشتریان و ارائه خدمات مالی دیگر را برعهده دارند.
صندوق پوششی
صندوق پوششی یا صندوق پوشش ریسک صندوق هایی می باشند که در زمینه های با ریسک بالا سرمایه گذاری می نمایند. ریسک بالای این صندوق ها به دلیل استفاده آنها از وام های بزرگ است در عوض امکان بازدهی این صندوق ها بالاست. افرادی که در این صندوق ها عضو می شوند معمولا دارای سرمایه اولیه زیادی هستند.
مشاوران سرمایه گذاری
مشاوران سرمایه گذاری معمولا افرادی هستند که در زمینه های مختلف سرمایه گذاری مهارت داشته و با بستن قرارداد با افراد سرمایه گذار تمام تلاش خود را می کنند تا این افراد نهایت سود را از سهام و دارایی های خود کسب نمایند.
صندوق های زمین و ساختمان
صندوق های زمین و ساختمان با جمع آوری سرمایه های خرد اشخاص مختلف و سرمایه گذاری دارایی افراد در پروژه های بزرگ ساختمانی، مسکونی و … فعالیت خود را ادامه می دهند و معمولا رهبری این صندوق ها را به افرادی که در زمینه خرید و فروش ملک مهارت دارند واگذار می نمایند.
صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله ETF
صندوق های ETF یکی دیگر از نهادهای مالی می باشند که در مقاله صندوق های قابل معامله به طور کامل به شرح این موضوع پرداخته ایم.
موسسات رتبه بندی اعتباری
موسسات رتبه بندی اعتباری وظیفه رتبه بندی اوراق بدهی شرکت ها با در نظر گرفتن ریسک عدم بازپرداخت یا ورشکستگی را دارند.
انواع سرمایه گذاری در بازارهای مالی
به دارایی یا کالایی که هدف آن تولید درآمد یا کسب سود می باشد سرمایه گذاری می گویند.با بررسی دیدگاه علم اقتصادی و مالی درباره ی سرمایه گذاری سعی کردیم دیدگاه جامع تری خدمت همراهان عزیز یار سرمایه ارائه نمائیم.
در علم اقتصاد، دارایی مالی شخص، سرمایه گذاری محسوب می شود.برای مثال با خرید سهام یک شرکت، هدف خریدار افزایش ارزش آن سهم در آینده و کسب سود مشخصی می باشد.
این مبحث را با سخن یکی از افراد مشهور جهان، وارن بافت ادامه می دهیم، وی معتقد است سرمایه گذاری فرآیندی است که شما برای پول خود برنامه ریزی می کنید تا در آینده پول بیشتری نصیبتان شود.از این سخن چنین برداشت می شود که سرمایه گذاری ابزاری جهت کسب پول و اندوختن دارایی است.سرمایه گذاری چیزی است که باپول خریداری می شود، و انتظار می رود در آینده سود یا درآمد تولید نماید.
امروزه عموم افراد تصور می کنند که برای سرمایه گذاری باید ساعت های طولانی سخت کار کنند، و به همین علت متحمل استرس ها و فشارهای روانی بی شماری می شوند.در صورتیکه مفهوم صحیح این موضوع هوشمندانه کار کردن است نه سخت کار کردن.
از لحاظ مالی در هر سطحی که هستید می توانید شروع به سرمایه گذاری نمائید.در گام اول این باور را در خود بپرورانید که مدیریت صحیح مالی خواسته های مالی اکنون شما، آینده ی مالی روشن تری را رقم خواهد زد.پول خرج کردن بسیار راحت و لذت بخش است، شما می توانید بهترین غذاها، لباس ها، تفریحات روز دنیا را در اختیار داشته باشید و این فوق العاده است، اما اگر به فکر سرمایه گذاری نباشید، معلوم نیست آینده ی بهتری داشته باشید یا خیر.سرمایه گذاری به شما کمک می کند، زمانی که درگیر زندگی روزمره خود هستید، پولی را کنار بگذارید تا آن پول برای شما کار کند، تا بتوانید در آینده از حاصل این دور اندیشی بهره مند شوید.
انواع سرمایه گذاری
بطور کلی سه نوع سرمایه گذاری وجود دارد:
- معادل نقدی
مالکیتی
یکی از پر سودترین و پر ریسک ترین سرمایه گذاری ها می باشد، در ادامه به ذکر مثال هایی در این مورد می پردازیم.
- سهام: زمانی بازارهای مالی و انواع آن که شما سهام یک شرکت را خریداری می نمائید، در واقع مالک بخشی از آن شرکت هستید و بالطبع در سود و زیان های شرکت سهیم هستید.
- کسب و کار: از دشوارترین سرمایه گذاری ها، راه اندازی کسب و کار است، زیرا در این مورد علاوه بر پول، به مهارت، صرف وقت و انرژی و . نیاز می باشد.این سرمایه گذاری دشوار در صورت موفقیت، ثمره ی بسیار پر باری خواهد داشت.
- املاک: زمین، خانه، آپارتمان و دیگر املاکی که شما می خرید و پس از فروش آن ها، کسب سود می نمائید هم نوعی از سرمایه گذاری مالکیتی هستند.به یاد داشته باشید منزل مسکونی شما سرپناه شما می باشد و هرگز به چشم سرمایه به آن نگاه نکنید.
- کالاهای گران قیمت: طلا، جواهر، نقاشی های معروف دنیا، نوعی سرمایه گذاری می باشد و اکثراً به این دید که در آینده با رشد قیمت، سودهای فراوانی در پی دارد، خریداری می شود.
اعتباردهی
سرمایه گذاری کم خطری که به شما این امکان را می دهد مانند بانک عمل نمائید.در این نوع سرمایه گذاری سود کسب شده کمتر می باشد.زمانی که شرکتی اوراق قرضه صادر می کند، برای یک دوره مشخص مبلغ معینی را به سهام دارانش پرداخت می کند.در صورتی که ممکن است سود شرکت چندین برابر شود، یا حتی ورشکسته شود، به هرحال کسی که اوراق قرضه در اختیار دارد پول خود را دریافت می کند.
- سپرده ی بانکی: یکی از موارد سرمایه گذاری اعتباری، حساب پس انداز می باشد.بنابراین بازارهای مالی و انواع آن شما حتی اگر یک حساب بانکی دارید خودتان را یک سرمایه گذار بدانید، زیرا پولتان را به بانک قرض داده اید هرچند سود اندکی داشته باشد.
- اور اق بهادار: دسته گسترده ای از سرمایه گذاری می باشند که شامل اوراق قرضه بنگاه های کوچک، اوراق خزانه داری، وام های بین المللی می باشند.
نکته: بصورت کلی در سرمایه گذاری از نوع اعتباردهی ریسک کمتری نسبت به مالکیتی در انتظارتان است و به الطبع سود کمتری نیز به دنبال دارد.
معادل نقدی
مانند پول، نقد است و به سادگی تبدیل به پول می شود.
- صندوق سرمایه گذاری بازار پول: صندوق ها نهادهای واسطه مالی می باشند که پول مردم را جمع نموده و در اوراق بهادار سرمایه گذاری می کنند وسود حاصله را به افراد پرداخت می کنند.این صندوق ها در مقایسه با سرمایه گذاری های دیگر راحت تر به پول تبدیل می شوند.یعنی شما می توانید مانند حساب خودتان چک بنویسید و آن را نقد کنید.سود حاصل از این صندوق ها بسیار کم و در حدود یک الی دو درصد می باشد اما خطر آن نیز کم است.
